بخیه بعد از زایمان
بخیه بعد از زایمان برای بسیاری از زنان یک دغدغه مهم محسوب می شود. زایمان طبیعی و سزارین هر دو ممکن است نیاز به بخیه داشته باشند که بسته به نوع زایمان و همچنین میزان پارگی و یا برش ، مراقبت های خاصی را می طلبد. در این مقاله از دکتر ماندانا بیراوند حیدری ، بهترین جراح زایمان در خرم آباد به بررسی انواع بخیه ، روش های مراقبت ، مشکلات احتمالی و راه های کاهش درد و بهبودی سریع تر خواهیم پرداخت.
انواع بخیه پس از زایمان
بخیه بعد از زایمان طبیعی
در زایمان طبیعی ، ممکن است نیاز به بخیه در ناحیه پرینه باشد که به دلایل زیر انجام می شود :
اپیزیوتومی : برشی که برای تسهیل خروج نوزاد ایجاد می شود.
پارگی خود به خودی : در برخی موارد ، بافت پرینه به طور طبیعی دچار پارگی می شود که نیاز به بخیه بعد از زایمان دارد.
بخیه پس از سزارین
در سزارین ، برشی در ناحیه شکم و رحم ایجاد شده و پس از تولد نوزاد ، لایه های مختلف با بخیه بسته می شوند. بخیه بعد از زایمان سزارین ممکن است از نوع جذبی و یا غیرجذبی باشند.
مراقبت از بخیه زایمان طبیعی
برای کاهش درد و پیشگیری از عفونت ، می بایست موارد زیر را رعایت کنید :
نگه داری تمیز ناحیه بخیه : از با اهمیت ترین موارد مراقبتی استفاده از آب ولرم و شوینده های ملایم توصیه می شود.
خشک نگه داشتن محل بخیه : استفاده از دستمال نرم و هوادهی مناسب به جهت کمک به عدم مرطوب بودن بخیه بعد از زایمان طبیعی است.
پرهیز از یبوست : مصرف غذاهای فیبردار و مایعات کافی به جلوگیری از فشار روی بخیه کمک بسزایی می کند.
استفاده از کمپرس یخ : برای کاهش تورم و درد بسیار مفید است.
مراقبت از بخیه سزارین
پس از توضیح موارد مراقبتی بخیه های زایمان طبیعی باید گفت که بخیه بعد از زایمان سزارین نیاز به مراقبت بیشتری دارند:
خشک و تمیز نگه داشتن محل زخم : تعویض پانسمان طبق دستور پزشک ضروری است.
اجتناب از فعالیت های سنگین : فشار بیش از اندازه می‌تواند منجر به باز شدن بخیه بعد از زایمان سزارین شود.
کنترل علائم عفونت : قرمزی بیش از حد ، التهاب ، ترشح چرکی و تب از نشانه های عفونت هستند که در صورت مواجه با این مشکلات باید به پزشک مراجعه کنید تا هر چه سریعتر رفع شوند.
در صورت عدم رعایت مراقبت های بعد از بخیه زایمان ، افراد با چه مشکلاتی مواجه می شوند؟
عدم رعایت مراقبت های پس از بخیه زایمان می تواند مشکلات متعددی را ایجاد کند. یکی از رایج ترین این عوارض ، عفونت زخم است که با علائمی مانند قرمزی ، التهاب ، درد شدید ، ترشح چرک و حتی تب همراه می شود. همچنین ، در صورت وارد شدن فشار زیاد به ناحیه بخیه ، مانند یبوست شدید یا فعالیت زودهنگام ، ممکن است بخیه ها باز شوند و روند ترمیم دچار اختلال شود. برخی افراد مستعد ایجاد گوشت اضافه (کلوئید) یا اسکارهای ضخیم هستند که می تواند ظاهر زخم را تغییر داده و حتی موجب ناراحتی طولانی مدت شود.
علاوه بر این ، در صورت بهبود نامناسب ، فرد ممکن است دچار درد مزمن هنگام نشستن ، راه رفتن یا در روابط زناشویی شود. در برخی موارد نادر، چسبندگی داخلی نیز ممکن است رخ دهد که منجر به دردهای لگنی و مشکلات دیگر می شود. برای پیشگیری از این عوارض ، رعایت بهداشت زخم ، پرهیز از فعالیت های سنگین ، مصرف غذاهای ملین برای جلوگیری از یبوست و پیگیری دقیق وضعیت زخم با پزشک بسیار مهم است. در صورت مشاهده علائم غیرطبیعی مانند درد شدید یا ترشحات غیرعادی ، مراجعه فوری به پزشک توصیه می‌شود.
روش های کاهش درد
مسکن های مجاز : مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن با مشورت پزشک توصیه می شود.
حمام آب گرم : نشستن در آب گرم می تواند درد را کاهش دهد.
استفاده از بالشت های نرم هنگام نشستن : کاهش فشار روی ناحیه بخیه بعد از زایمان بسیار مؤثر است.
مشکلات احتمالی بخیه ها
باز شدن بخیه : به دلیل فشار زیاد ، عفونت و یا عدم مراقبت صحیح ممکن است رخ دهد.
عفونت : درد شدید ، تب ، قرمزی و ترشح از نشانه های عفونت می باشند.
ایجاد اسکار یا گوشت اضافه : در برخی موارد ، جای بخیه بعد از زایمان ممکن است بیش از حد مشخص بوده و باقی بماند.
آیا ایجاد ایجاد اسکار یا گوشت اضافه از بخیه زایمان به پزشک مرتبط است؟
ایجاد اسکار (جای زخم) یا گوشت اضافه (کلوئید) بعد از بخیه زایمان ، می تواند به عملکرد متخصص زنان ارتباط داشته باشد اما نه برای تمام بانوان ، زیرا ممکن است پوست برخی افراد مستعد گوشت اضافه باشد یا در اثر عدم رعایت موارد مراقبتی دچار این مشکل شده اند. در صورت ایجاد اسکار یا گوشت اضافه ، ممکن است نیاز به مشورت با یک متخصص پوست یا جراح پلاستیک داشته باشید.
راهکارهای درمانی شامل استفاده از کرم های ترمیم کننده ، لیزر درمانی ، تزریق کورتیکواستروئید ، یا در موارد شدید ، جراحی ترمیمی است. اگر علائمی طولانی مدت از درد ، خارش یا التهاب بخیه بعد از زایمان را تجربه می کنید ، بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی می بایست به پزشک مراجعه کنیم؟
- درد شدید و غیرقابل تحمل
- ترشحات غیرعادی یا بوی بد از محل بخیه
- خونریزی شدید و مداوم
- تب بالا
نتیجه گیری
بخیه بعد از زایمان یک مرحله طبیعی از روند بهبودی است. از این رو رعایت توصیه های پزشکی ، مراقبت های مناسب و مراجعه به پزشک در صورت بروز مشکلات می تواند به بهبودی سریع تر و راحت تر کمک کند. زنان باید با آگاهی و مراقبت کافی این دوره را سپری کنند تا بدون عارضه به زندگی عادی خود بازگردند.
