کورتاژ چیست؟ | دکتر کاملیا بیرانوند
مطمئنا شنیدن نام جراحی کورتاژ برای بسیاری از خانم ها یاداور سقط جنین بوده و با ترس و اضطراب در آنان همراه است. اما بهتر است بدانید این عمل به منظور تشخیص یا درمان برخی مشکلات رحمی نیز انجام میشود. دکتر کاملیا بیرانوند ، بهترین جراح و متخصص زنان و زایمان در خرم آبا د ، با تجربه و مهارت بالای خود ، به بسیاری از زنان کمک کرده است تا این مرحله حساس را با آرامش و اطمینان بیشتری پشت سر بگذارند.
در این مقاله ، به بررسی جامع کورتاژ ، روند انجام آن ، غذاهای مفید برای بهبودی سریعتر ، افراد مناسب برای این عمل و عوارض احتمالی آن خواهیم پرداخت تا با اطلاعات دقیق و مفید ، بتوانید تصمیمات بهتری بگیرید و نگرانیهایتان را کاهش دهید.
منظور از کورتاژ چیست؟
کورتاژ (Dilation and Curettage) یا D&C به فرآیندی اطلاق میشود که در آن ، پزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص ، بافت داخلی رحم (اندومتر) را برداشته یا خراش میدهد. این فرآیند میتواند به دلایل مختلفی مانند تشخیص بیماریها ، درمان مشکلات رحمی یا پایان دادن به بارداری انجام شود.
کورتاژ کردن معمولاً با روش دیلاتاسیون انجام میشود که در آن دهانه رحم ابتدا با استفاده از ابزارهای مخصوص گشاد میشود تا دسترسی به داخل رحم فراهم شود و سپس با استفاده از ابزار خراش دادن به نام کورت ، بافتهای داخلی رحم برداشته میشوند. این روش میتواند در بیمارستان یا کلینیک انجام شود و معمولاً نیاز به بیحسی موضعی یا عمومی دارد.
انواع کاربرد دیلاتاسیون
کورتاژ کردن به 3 دسته اصلی تقسیم بندی می شوند که شامل موارد زیر می شوند:
🔻کورتاژ درمانی
این روش برای برداشتن بافتهای غیرطبیعی یا بقایای بارداری از داخل رحم استفاده میشود. این روش معمولاً برای درمان خونریزیهای غیرطبیعی رحمی ، برداشتن پولیپها یا فیبرومهای کوچک و نیز پاکسازی رحم بعد از سقط جنین ناقص یا زایمان استفاده میشود.
هدف از این نوع کورتاژ ، بهبود علائم بیمار و جلوگیری از عوارض بعدی مانند عفونت یا خونریزی شدید است. کورتاژ درمانی میتواند به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کرده و مشکلات رحمی را به طور موثری رفع کند.
🔻کورتاژ تشخیصی
این نوع کورتاژ برای جمعآوری نمونههای بافتی از داخل رحم به منظور بررسی و تشخیص بیماریهای مختلف رحمی انجام میشود.
این روش معمولاً در مواردی که پزشک مشکوک به وجود مشکلاتی مانند سرطان رحم ، هایپرپلازی اندومتر (افزایش غیرطبیعی ضخامت دیواره رحم) ، یا عفونتهای رحمی باشد ، توصیه میشود.
بافتهای جمعآوری شده در آزمایشگاه بررسی میشوند تا اطلاعات دقیقی درباره وضعیت سلامت رحم و نوع بیماری فراهم شود. کورتاژ تشخیصی میتواند به تشخیص زودهنگام بیماریها و شروع سریعتر درمان کمک کند.
🔻کورتاژ سقط جنین
کورتاژ سقط جنین به منظور پایان دادن به بارداری ناخواسته یا بارداری که با مشکلات پزشکی مواجه است ، انجام میشود. این روش معمولاً در مراحل اولیه بارداری (تا 12 هفته) استفاده میشود.
در این روش ، ابتدا دهانه رحم گشاد شده و سپس با استفاده از کورت ، بافتهای جنینی و بقایای بارداری از داخل رحم برداشته میشوند. کورتاژ سقط جنین یک روش سریع و موثر برای پایان دادن به بارداری است و نیاز به مراقبتهای ویژه پس از انجام آن دارد.
کورتاژ چگونه انجام میشود؟
در شروع پروسه دیلاتاسیون ابتدا بیمار در وضعیت مناسب روی تخت قرار میگیرد و پزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص استریل شده و به کمک داروهای گشادکننده دهانه رحم را با دقت باز میکند.
پس از گشاد شدن دهانه رحم ، پزشک با استفاده از کورت که ابزاری تیز و خمیده است ، بافتهای داخلی رحم را خراش میدهد و جمعآوری میکند سپس این بافتها برای بررسی و تحلیل به آزمایشگاه ارسال میشوند.
این نوع جراحی معمولاً تحت بی حسی موضعی یا عمومی انجام میشود تا بیمار دردی را حس نکند. پس از انجام کورتاژ، بیمار نیاز به استراحت و مراقبتهای پس از عمل دارد تا بهبودی کامل حاصل شود.
کورتاژ کردن چقدر طول میکشد؟
عمل D&C معمولاً یک روش جراحی کوتاه و سرپایی است که بین 10 تا 30 دقیقه به طول میانجامد. با این حال ، کل زمان مورد نیاز برای این فرایند ممکن است بیشتر باشد، زیرا شامل زمان آمادهسازی قبل از عمل و بهبودی پس از عمل نیز میشود.
اما به طور کلی ، بیمار ممکن است چند ساعت را در مرکز درمانی بگذراند. پس از عمل ، معمولاً نیاز به استراحت کوتاه مدت است تا از عوارض احتمالی مانند سرگیجه یا حالت تهوع جلوگیری شود.
کورتاژ برای چه افرادی نباید انجام شود؟
کورتاژ ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد و برخی شرایط پزشکی ممکن است مانع از انجام این عمل شوند. در ادامه به این موارد اشاره خواهیم کرد:
- افرادی که دارای عفونتهای لگنی فعال هستند نباید کورتاژ کنند ، زیرا این عمل میتواند عفونت را تشدید کند
- افرادی که مشکلات خونی مانند اختلالات انعقادی دارند یا داروهای ضدانعقاد مصرف میکنند، باید با احتیاط بیشتری این عمل را انجام دهند
- افرادی که به بیهوشی عمومی واکنشهای نامطلوبی دارند یا حساسیتهای دارویی خاصی دارند ، باید قبل از انجام عمل با پزشک مشورت کنند
- در مواردی که بارداری خارج رحمی تشخیص داده شود ، کورتاژ مناسب نیست و نیاز به مداخلات دیگری دارد
عوارض عمل کورتاژ
در شرایطی که دیلاتاسیون توسط جراح متخصص زنان و زایمان ماهر انجام شود عوارض جانبی چندانی اتفاق نمی افتد . با این وجود می توان به برخی از مشکلات بعد از کورتاژ کردن اشاره کرد:
- ورود باکتری به داخل رحم و عفونت
- خونریزی شدید
- آسیب به دیواره رحم و ایجاد بافت اسکار روی آن
- عوارض بیهوشی
- چسبندگی داخل رحمی (سندرم آشرمن)
- درد و کرامپ
- ترشحات با بوی نامطبوع
- واکنشهای آلرژیک
- پارگی دهانه رحم
- نارساییهای باروری
شرایط اضطراری کورتاژ
شرایط اضطراری کورتاژ (یا ساکشن) معمولاً زمانی رخ می دهد که جان یا سلامت بیمار به دلیل مشکلات جدی در بارداری یا رحم در خطر باشد. موارد شایع شامل:
سقط ناقص : بخشی از بافت جنین یا جفت در رحم باقی مانده و می تواند باعث خونریزی یا عفونت شود.
خونریزی شدید رحم : که به دلیل شرایطی مانند بارداری مولار، بقایای جفت ، یا مشکلات دیگر رخ می دهد.
عفونت رحم (اندومتریت) : که می تواند ناشی از سقط ناقص یا عفونت های دیگر باشد.
بارداری خارج از رحم : در برخی موارد که پارگی یا خونریزی وجود داشته باشد و نیاز به تخلیه سریع رحم باشد.
جدا نشدن جفت پس از زایمان : در شرایطی که بخشی از جفت در رحم باقی بماند و خطر خونریزی یا عفونت وجود داشته باشد.
توجه : انجام کورتاژ در شرایط اضطراری باید توسط پزشک متخصص و در محیط بیمارستان انجام شود تا خطرات به حداقل برسد.
دوره نقاهت بعد از کورتاژ
دوره نقاهت پس از کورتاژ معمولاً کوتاه است ، اما نیاز به مراقبت و رعایت توصیه های پزشکی دارد. در ادامه توضیحاتی درباره این دوره آورده شده است:
زمان بهبودی :
- اغلب افراد طی چند روز تا یک هفته بهبود می یابند.
- ممکن است در این مدت احساس خستگی و ضعف داشته باشید.
علائم طبیعی :
- خونریزی یا لکه بینی : معمولاً تا یک هفته ادامه دارد ، اما نباید شدید باشد.
- درد خفیف یا گرفتگی شکمی : شبیه درد قاعدگی ، که با مسکن های تجویز شده کاهش می یابد.
مراقبت های لازم :
- استراحت کافی : حداقل 1 تا 2 روز استراحت کنید و فعالیت های سنگین را تا یک هفته محدود کنید.
- بهداشت : از تامپون استفاده نکنید و تنها از پد بهداشتی بهره بگیرید.
- جلوگیری از عفونت : تا زمان اتمام خونریزی از رابطه جنسی و حمام کردن در وان خودداری کنید.
تغذیه :
غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، اسفناج و عدس برای جبران خون از دست رفته توصیه می شود.
زمان مراجعه به پزشک :
در صورت بروز موارد زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی شدید (بیش از یک پد در ساعت).
- تب یا لرز.
- درد شدید یا مداوم.
- ترشحات غیر طبیعی با بوی بد.
بازگشت به فعالیت ها :
اکثر افراد می توانند پس از یک هفته به فعالیت های روزمره خود بازگردند ، اما بازگشت کامل به برنامه عادی باید با مشورت پزشک انجام شود.