نازایی و ناباروری
از جمله مشکلاتی که امروزه گریبان گیر بسیاری از زوج ها و ناراحتی آن ها شده است نازایی و ناباروری است که ممکن است ناشی از عوامل مختلفی همچون مصرف داروهای شیمیایی یا مواد غذایی ناسالم ، زندگی در شرایط و محیط های پراسترس و تنش زا ، فعالیت در محیط های آلوده و غیره باشد. دکتر کاملیا بیرانوند حیدری بهترین متخصص زنان در خرم آباد ، خدمات درمان ناباروری را ارائه می نماید.
نازایی و ناباروری چیست ؟
چنانچه بانوان به منظور بارداری اقدام به برقراری رابطه جنسی بدون استفاده از روش های پیشگیری کرده و پس از گذشت یک سال باردار نشده باشند دچار نازایی و ناباروری هستند. مشکلات ناباروری ممکن است مربوط به مرد یا زن یا ترکیبی از مشکلات هر دو باشد و لازم به ذکر است که در برخی از زوج ها دلیلی ناباروری قابل تشخیص نیست. در حدود 20 درصد از زوج های ایرانی مشکل نازایی دیده می شود به همین علت در ادامه توضیحاتی در رابطه با دلایل ، علائم و درمان ناباروری خانم ها ارائه نموده ایم.
دلایل ناباروری زنان چیست ؟
خانم ها با تعداد معینی تخمک زاده می شوند که با افزایش سن از تعداد و کیفیت این تخمک ها کم می گردد به طوریکه بعد از سن سی سالگی حدود 3 تا 5 درصد از شانس بچه دار شدن شان در هر سال کم شده و شدت این کاهش باروری پس از 40 سالگی بسیار بیشتر خواهد بود. سن تنها یکی از عوامل نازایی و ناباروری بانوان بوده و از دیگر عوامل موثر در آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آسیب دیدن لوله رحم : فالوپ نام پزشکی لوله رحم است که وظیفه حمل تخمک از تخمدان به رحم را بر عهده دارد. اگر کوچکترین مشکلی در لوله رحم وجود داشته باشد مانع از رسیدن اسپرم و تخمک به هم می شود. جراحی ، آندومتریوز و عفونت لگن از جمله عواملی هستند که ممکن است منجر به تشکیل بافت و بر جای گذاشتن جای زخم در لوله های رحم ، بسته شدن و آسیب دیدن آن ها شوند.
- تغییرات هورمونی
- مشکلات رحم و دهانه رحم
- ناباروری با علت نامشخص
نشانه های نازایی و ناباروری در چیست ؟
در بسیاری از بانوانی که مشکل بارداری دارند دارای دوره های قاعدگی های نامنظم می باشند و یا حتی اصلا خونریزی در این سیکل نخواهند داشت.
در مورد نازایی چه می توان کرد ؟
مراجعه به متخصص زنان و زایمان می تواند بهترین راهکار را برای درمان این اختلال به شما ارائه کند. دکتر با انجام معاینه و تست های مورد نظر می تواند ابتدا به شما بیان کنند که دقیقا چه مشکلی دارید و بهترین راه کار برای برطرف شدن عیوب به وجود آمده چه می باشد.
چه زمانی می بایست به دکتر زنان و زایمان مراجعه کرد ؟
در حالت عادی و نرمال اگر زوجی به مدت یک سال به طور متوالی و بدون استفاده از روش های پیشگیری از بارداری اقدام به فرزند آوری کرده اند ولی پاسخی برای آن دریافت نکرده اند بهترین زمان است که برای یافتن علت نازایی و ناباروری به دکتر زنان و زایمان مراجعه کرد. اما برای خانم هایی که در رنج سنی 35 به بالا هستند بیشتر بایستی مراقب باشند به این معنا که اگر 6 ماه شده است و نتوانسته است بارداری را تجربه کند می بایست سریعا به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند که سریعتر راهکارهای درمانی را در پیش بگیرند.
آیا نازایی و ناباروری در زنان اتفاقی ارثی است ؟
در واقع این اختلال در بانوان ارثی نمی باشد زیرا اگر بدین ترتیب بود نسلی ادامه پیدا نمی کرد. اما می تواند که عارضه های موجب بروز برخی نازایی شود. همانند ، سندروم تخمدان پلی کیستیک ، اندومتریوز و نارسایی زودرس تخمدان و غیره از مواردی است که در بانوان موجب افزایش احتمال نازایی می شود.
تشخیص علت نازایی و ناباروری
در اغلب موارد کیفیت و کمیت اسپرم با آزمایش آنالیز اسپرم بررسی شده و اگر مشکلی در آن وجود نداشته باشد متخصص زنان و زایمان خوب در خرم اباد اقدامات لازم برای تشخیص علت ناباروری در خانم ها را صورت می دهد. به عنوان اولین اقدام ، پزشک از خانم ها آزمایشات خونی به عمل آورده و با این کار سطح هورمون های مختلف را بررسی می کند. در مرحله بعدی و در صورت لزوم پزشک از دیواره رحم نمونه برداری کرده و به منظور بررسی سلامت لوله های رحم و بررسی های تکمیلی اقدام به تجویز سونوگرافی ، تصویربرداری از رحم یا هیستروسالپنگوگرافی برای فرد می کند. پزشک متخصص بعد از تشخیص مشکل و با توجه به علت آن از روش های زیر برای درمان نازایی و ناباروری بهره می گیرد:
- لاپاراسکوپی
- لقاح خارج از رحم یا ivf
- رحم جایگزین
- درمان دارویی
- میکرواینجکشن یا icsi
- اهدا کردن تخمک
- روش gift وzift
- تلقیح داخل رحمی اسپرم
درمان ناباروری با iui
آی یو آی یکی از روش های کمک باروری است که طی آن اسپرم شسته شده و به داخل حفره رحم تزریق می شود. با انجام این فرایند احتمال تماس اسپرم با تخمک در محیط رحم افزایش یافته و این امر در نهایت موجب افزایش شانس وقوع بارداری می شود.
عمل iui در چه مواردی به بیماران پیشنهاد می شود ؟
آی یو آی روشی است که پیش از آی وی اف انجام شده و امکان دارد دکتر کاملیا بیرانوند حیدری ، متخصص زنان و زایمان خرم آباد انجام آن را در موارد ذیل به بیماران خود پیشنهاد دهد:
- کم بودن حجم مایع منی
- کم تحرکی اسپرم ها یا کم بودن تعداد آن ها
- وجود آنتی اسپرم آنتی بادی در مایع منی
- زیاد بودن تعداد اسپرم های غیرطبیعی
- وجود ترشحات کشنده اسپرم در دهانه رحم
- ناباروری با دلایل ناشناخت
- اندومتریوز متوسط یا خفیف
- واژینیسم
- کم بودن مخاط دهانه رحم
- وجود مشکلات مرتبط با تخمک گذاری در خانم ها
- غلیظ بودن بیش از حد موکوس سرویکس و عدم امکان عبور اسپرم
- ناتوانی جنسی مرد در انزال در داخل واژن
میزان موفقیت عمل iui چقدر است ؟
میزان موفقیت این روش درمانی نازایی و ناباروری به عوامل متفاوتی بستگی داشته و در هر سیکل درمان بین 6 تا 24 درصد می باشد. درصد موفقیت iui در مواردی که کیفیت و تعداد اسپرم های مرد مناسب باشد بسیار بیشتر از مواقعی است که افراد به دلیل کم بودن تعداد اسپرم اقدام به انجام این روش درمانی نموده اند. لازم به ذکر است که بیماری های زنان نیز از نقش بسیار موثری در میزان موفقیت این روش برخوردار می باشد. همچنین شرایط فیزیکی زن و سن او نیز در این زمینه نقش بسیار مهمی دارند. به طور مثال احتمال بارداری در شرایطی که سن زن از 35 سال بیشتر باشد به طور بسیار چشمگیری کاهش پیدا می کند. اگر بعد از انجام 3 تا 6 بار سیکل iui ، درمان موفق نبود بهترین متخصص زنان خرم اباد ، از سایر روش های درمان ناباروری همچون آی وی اف و icsi استفاده می نماید.
هنگام مراجعه به مطب چه مواردی توسط پزشک بررسی می شود ؟
پزشک در خانم ها ابتدا با پرسیدن سوالاتی درباره شرح حال بیمار و سابقه جراحی از وضعیت جسمانی و سلامتی او مطلع می شود. سپس سوالاتی درباره سابقه جراحی اجزای تناسلی ، مشکلات بیضه ها ، سابقه مصرف دارو و عفونت های دستگاه تناسلی از آقایان می پرسد. همچنین سوالاتی در خصوص تعداد دفعات نزدیکی ، وجود اختلال در عملکرد جنسی ، سابقه خانوادگی در نازایی و ناباروری ، نارسایی تخمدان ، نقص های مادرزادی، اختلالات ارثی و غیره از زوجین پرسیده می شود. سپس معاینه فیزیکی خانم ها شامل اندازه گیری قد ، وزن ، بررسی فرم بدن ، چگونگی توزیع مو در بدن ، بررسی غده تیروئید و معاینه لگن انجام می شود.
روش های جدید درمان ناباروری بانوان در خرم آباد
ایجاد تحریک در تخمک گذاری از طریق دارو
اگر خانم مبتلا به اختلال در تخمک گذاری باشد ، پزشک از طریق دارو درمانی سعی در برطرف کردن این اختلال و افزایش شانس بارداری می کند.
تکنیک IVF
درمان نازایی و ناباروری با IVF از تکنیک های قطعی درمانی می باشد. در این درمان نمونه تخمک خانم و اسپرم های آقا گرفته شده و لقاح در محیط آزمایشگاه انجام می شود. در این روش تخمکی که از رحم گرفته شده را بارور کرده و تخمک بارور شده را به رحم خانم انتقال می دهند و پس از گذشت مدت مشخص تست بارداری انجام می شود.
سوالات متداول در رابطه با ivf
آیا آی وی اف به تخمدان صدمه می زند ؟
هیچ گونه مدرکی مبنی بر صدمه و آسیب تخمدان ها بر اثر خارج کردن تخمک از تخمدان در روش لاپاراسکوپی همراه با سونوگرافی وجود ندارد. با انجام بیوپسی تخمدان ، در بسیاری از زوج هایی که برای مدت طولانی نابارور بودن ، بارداری اتفاق افتاده است.
چه مراقبت هایی بعد از انتقال جنین در ivf لازم است ؟
- پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
- خودداری از مصرف الکل ، سیگار و دارو بدون تجویز پزشک
- پرهیز از انجام فعالیت های شدید و کارهای سنگین خانه مثل جاروبرقی کشیدن
- اجتناب از فعالیت های ورزشی مثل سوارکاری ، شنا و غیره
- خودداری از رفتن به سونا ، جکوزی همچنین عدم استفاده از وان آب داغ و حمام آفتاب
- خودداری از رابطه جنسی و به ارگاسم رسیدن
در صورتی که آی وی اف نا موفق باشد ، بعد از چه فاصله زمانی مجاز به تکرار خواهیم بود ؟
این موضوع به شرایط بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد. معمولا نیاز به فاصله ای 2 الی 3 ماهه برای بازگشت فرد به دوره طبیعی عادت ماهیانه می باشد.
چه مدت بعد از انجام این پروسه می توان رابطه جنسی داشت ؟
معمولا پیشنهاد می شود به مدت 2 الی 3 هفته از انجام رابطه جنسی بعد از ای وی اف خودداری نمایید. اما داشتن رابطه در شب قبل از انتقال جنین به دلیل افزایش شانس بارداری پیشنهاد می شود.
آیا در این روش احتمال چند قلویی وجود دارد ؟
معمولا 52 درصد از بارداری هایی که به این صورت انجام می شوند ، دو قلو هستند. در رابطه با سه قلو ها نیز این آمار 2 تا 3 درصد می باشد.
چه تعداد جنین در IVF انتقال داده می شود ؟
به دلیل کاهش عوارض حاملگی در این روش از درمان نازایی و ناباروری در خرم آباد ، تولد نوزاد کامل و همچنین بارداری سالم در برخی از کلینیک ها اجازه انتقال بیش از 3 جنین وجود ندارد. در رابطه با خانم های بالای 53 سال که تجربه ناموفق زیادی در این رابطه داشته اند ، می توان بیشتر از 3 جنین را نیز انتقال داد.
تکنیک IUI
در این روش یک نمونه از اسپرم های آقا گرفته می شود و بهترین اسپرم ها جدا و آماده سازی می شود. این اسپرم ها به تخمدان خانم منتقل می شود تا باروری صورت بگیرد. این روش در موارد کم بودن حجم و تعداد و تحرک اسپرم آقایان یا مشکلات ترشحی در رحم و مقاربت خانم ها انجام می شود.
تکنیک میکرواینجکشن یا ICSI
در این روش از درمان نازایی و ناباروری در خرم آباد ابتدا تخمک ها توسط دارو تحریک می شوند سپس نمونه اسپرم گرفته شده و بارور شده به داخل تخمک تزریق می شود. امروزه در روش بارداری ivf نیز از این تکنیک برای دستیابی به شانس باروری بیشتر استفاده می شود.